دانش پرستاري عارف
سلامت نیوز: پزشکان دریافتند امگا3 در بهبود تاثیر ویتامین ب بر کاهش تحلیل رفتن مغز نقش دارد. به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، در حالی که بررسیهای پیشین پزشکان حاکی از آن است که مکملهای ویتامین B میتوانند به کاهش میزان تحلیل رفتن قدرت ذهنی در افراد مسن کمک کند یک تیم تخصصی بین المللی دریافتند که وجود سطح بالاتری از اسید چرب امگا3 در بدن تاثیرات مفید ویتامین B را تقویت میکند. این تیم تخصصی به مطالعه روی بیش از 250 فرد مبتلا به نارساییهای خفیف شناختی در آکسفورد پرداختند. «نارسایی خفیف شناختی» زمانی اتفاق میافتد که عملکرد مغز پایینتر از حد طبیعی است اما نمیتواند در عملکرد روزانه فرد تاثیر چشمگیری به همراه داشته باشد. همچنین در حالی که این عارضه همچون زوال عقل جدی نیست ولی میتواند در صورت عدم درمان به زوال عقل تبدیل شود. دکتر «سلِست دی جاگر» در این باره گفت: پیش از این در بررسیهای خود دریافته بودیم ویتامین Bمیتواند در کاهش یا پیشگیری از تحلیل رفتن مغز و حافظه در افراد مبتلا به نارسایی خفیف شناختی موثر باشد. این تیم ابتدا به این نکته پی بردند که بین سطح امگا3 و میزان تحلیل رفتن مغز ارتباط وجود دارد و ما به دنبال پاسخ به این پرسش بودیم که آیا امگا3 و ویتامین B میتواند برای پیشگری از زوال شناختی با هم تعامل داشته باشند. در شروع این مطالعه قدرت شناختی افراد شرکت کننده با انجام یک سری تستها ارزیابی شد. همچنین سطح اسیدهای چرب امگا3 این افراد از طریق تست خون مورد بررسی قرار گرفت. سپس آنان به دو گروه تقسیم شدند تا تاثیر مصرف مکمل و ویتامین B یا دارونما روی آنها در مدت دو سال مشخص شود. به گزارش شبکه اخبار محیط زیست، در این ارزیابی مشاهده شد در افرادی که سطح امگا3 آنان پایین بوده مصرف مکمل B بدون تاثیر بوده یا اثر ناچیزی داشته است. اما در گروهی که سطح اسید چرب امگا3 بالا بود، مکملهای ویتامین B در پیشگیری از زوال قدرت شناختی نقش بیشتری داشته است. |
آنتي دوت داروها
ردیف | نام داروی در حد مسمومیت مصرف شده | آنتی دوت ( پادتن ) سم مصرف شده |
1 | استامینوفن | ان استیل سیستئین (NAC) |
2 | مهارکننده کولین استراز (نئوستیگمین) | آنتی کولینرژیک (آتروپین) |
3 | ضد افسردگی سه حلقه ای (مثل آمی تریپتیلین) | بی کربنات سدیم |
4 | آهن | دفروکسامین |
5 | گلیکوزیدهای قلبی (مثل دیگوکسین) | آنتی بادی اختصاصی دیگوکسین (digibind) |
6 | متانول و اتیلن گلیکول | اتانول |
7 | بنزودیازپین ها (دیازپام، لورازپام و ...) | فلومازنیل |
8 | بتابلوکرها (مثل ایندرال و ...) | 1) گلوکاگون، 2) کلسیم، 3) انسولین + دکستروز |
9 | سرب | DMSA |
10 | اپیوئیدها یا مخدرها (مثل مرفین و ...) | نالوکسان |
11 | مونوکسید کربن | اکسیژن محفظه هیپربار |
12 | ارگانوفسفرها | 1) آتروپین، 2) پرالیدوکسیم |
13 | بلوک کننده های کانال کلسیمی (مثل وراپامیل) | 1) گلوکونات کلسیم، 2) گلوکاگون، 3) انسولین + دکستروز |
14 | هپارین | پروتامین سولفات |
15 | وارفارین | ویتامین K تزریقی |
16 | انسولین | گلوکز |
17 | سولفات منیزیم | گلوکونات کلسیم |
18 | ایزونیازید | پیریدوکسین (ویتامین B6) |
19 | متهموگلوبینمی | متیلن بلو |
20 | حشره کش های کشاورزی و خانگی | آنتی کولینرژیک |
21 | الکل | دی سولفیرام |
22 | دوپامین (اینوتروپیک + آلفا و بتاآدرنرژیک) | فنتولامین |
23 | منیزیم نیش عنکبوت بیوه سیاه هیدروفلوریک اسید(HF) | کلسیم گلوکونات Calcium Gluconate |
24 | ید Iodine | نشاسته scarch |
25 | هیپوگلیسمی | گلوکزهیپرتونیک |
26 | سیانید Cyanide | آمیل نیتریت نیتریت سدیم تیوسولفات سدیم |
27 | قارچ های حاوی موسکارین | آتروپین Atropine |
28 | هالوتان | دانترولن |
29 | مشتقات کومارین | ویتامین K |
سی تی آنژیوگرافی چیست؟
بيماريهاي قلبي عروقي از مهمترين و شايعترين بيماريها در سراسر جهان به شمار ميروند. پزشكان همواره تاكيد ميكنند پيشگيري بهتر از درمان است و اين واقعيتي انكار ناپذيراست. پيشگيري از بيماري هاي قلب و عروق به جز عوامل ژنتيك تا حد زيادي به شيوه زندگي و عادات غذايي بستگي دارد. رعايت يك برنامه غذايي مناسب و سالم ، داشتن تحرك در زندگي روزمره، كنترل وزن، عدم استعمال دخانيات و دوري از استرس، لازمه سلامت قلب هستند. درصورت انسداد سرخرگهاي قلب اقدامات پزشكي براي رفع آن لازم است و براي جلوگيري از پيامدهاي ناخوشايند ناشي از بيماريهاي قلبي، بايد درمان لازم صورت گيرد. با پيشرفت علم و تكنولوژيهاي اخير مهندسان پزشكي همواره به دنبال روشهايي با هزينه و زمان كمتر براي كمك به بيماران بودهاند كه در اينجا به برخي از اين قبيل روشها در كمك به بيماران قلبي اشاره ميكنيم.
قلب
قـلـب عـضو بسيار مهم و حياتي است كه از چهار حفره اصلي (دو دهليز و دو بطن) تشكيل شـده اسـت و بـا انـقباض خود (حدد 70 بار در دقيقه) خون را در ريهها و سراسر بدن به جريان مياندازد و بدين طريق اكسيژن و مواد مورد نياز را بــه سـلــولهــا رسـانـده و مـواد زائـد نـاشـي از سوخت و سازسلولها را جمعآوري و توسط كليهها و پوست دفع ميكند. به علاوه قلب با تلمبه كردن خون تيره سياهرگها به ريه موجب اكسيـژنگيـري مجـدد و دفـع دي اكسيـد كـربن خـون تـوسـط ريـههـا مـيشود. خود قلب براي انجام عمل انقباض و خونرساني به جريان خون كافي و مناسب نيازمند است كه اين كار توسط شــريــانهــايــي بـه نـام (شـريـان كـرونـر) صـورت ميگيرد. اين شرائين در اصل از ريشه آئورت كه شاهرگ اصلي بدن است منشاء گرفته و خون را به بافت عضلاني قلب ميرساند.
اختلالات قلبي عبارتند از :
آترواسكلروز(تصلب شرائين:) به طور معمول ديواره داخلي سرخرگها صاف و انعطاف پذير است كه امكان حركت جريان خون را به راحتي فراهم ميكند، اما گاهي با گذشت زمان تجمع باقيمانده ذرات چربي در داخل ديواره رگ منجر به تشكيل يك پلاك عروقي ميشود. زماني كه اين روند (كه آترواسكلروزيس يا تصلب شرايين نام دارد) باعث شكنندگي و تنگي سرخرگ كرونر شده و آن را دربرگيرد بيماري عروق كرونر رخ خواهد داد. ادامه تشكيل و رسوب باقيماندههاي چربي در ديواره عروق، باعث باريكتر شدن سرخرگها شده و جريان خون كاهش مييابد. اين پلا كها ميتوانند جريان خون سرخرگي را به حدي كاهش دهند كه باعث درد قلبي (آنژين) يا حمله قلبي شوند.
آنژين صدري: به صورت درد و ناراحتي در قفسه سينه، بازو، گردن يا فك ظاهر ميشود و زماني روي ميدهد كه عروق كرونر اجازه عبور خون كافي را به عضله قلب نميدهند. آنژين به طور مشخص طي فعاليت بدني يا استرس روحي يعني زماني كه قلب شديدتر كار ميكند و به اكسيژن بيشتري نياز دارد، روي ميدهد و تنها چند دقيقه (5- 1دقيقه) طول ميكشد و با استراحت فروكش ميكند. در آنژين صدري آسيب دائمي به عضله قلب وارد نميشود.
حمله قلبي(آنفاركتوس :) در حمله قلبي، يك لخته خون معمولا در قسمت بار يك رگ شكل ميگيرد و راه عبور خون را مسدود ميكند. اين قطع جريان خون داراي اكسيژن در عضله قلب منجر به صدمه به بخشي از عضله قلب ميشود. برخلاف درد آنژين، درد ناشي از حمله قلبي معمولا بيش از 15 دقيقه طول ميكشد و با استراحت برطرف نميشود. براي جلوگيري از وقوع حمله قلبي ناشي از انسداد عروق كرونر امروزه روشهاي تشخيصي و كارآمدي وجود دارد. يكياز مطمئنترين روشها براي تشخيص وجود گرفتگي در عروق كرونر آنژيوگرافي است. در انفاركتوس بخشي از عضله قلب دچار نكروز يا آسيب دائمي ميشود.
تاريخچه آنژيوگرافي
اين روش كه در ابتدا بر روي حيوانات آزمايشگاهي انجام شد، براي اولين بار در سال 1929 توسط ورنر فورسمن بر روي انسان صورت گرفت. هدف فورسمن ابداع روشي براي رساندن مستقيم داروها به درون قلب بود، اما قابليت تكنيك فورسمن، به عنوان يــك ابـزار تشخيصـي تـوسـط افـراد ديگـر مـورد تـوجـه قـرار گرفت. امروزه سالانه بيش از يك ميليون كاتتريزاسيون و آنژيوگرافي قلبي براي اهداف تشخيصي، مداخله درماني يا هردو انجام ميپذيرد.
آنژيوگرافي
آنــژيــوگــرافــي يــا آرتــريــوگــرافـي يـك روش تصـويـربرداري پزشكي است كه در آن اجزاي دسـتـگــاه گــردش خــون شــامــل: ســرخــرگهـا، سـيـاهـرگهـا و حـفـرههـاي قـلب با تابش اشعه ايكس به تصوير كشيده ميشوند. آنژيوگرافي يكي از اقدامات تهاجمي قلبي به شمار ميرود به اين صورت كه كاتتر يا لولهاي باريك از طريق سياهرگ يا سرخرگهاي پا يا دست به سمت قلب هدايت شده و مستقيما اندازه گيريها و تصويربرداريهاي لازم را ميسر ميسازد.
نتايج به دست آمده از آنژيوگرافي كرونري عبارتند از مشخص كردن تعداد عروق كرونري، نـشـان دادن مـحـل دقـيق انسداد داخل عروق و نشان دادن وسعت انسداد عروق.
راههــاي درمـان گـرفـتـگـي رگهـاي كـرونـر بـراسـاس ميـزان گـرفتگـي عـروق شـامـل درمان دارويي، آنژيوپلاستي و عمل جراحي قلب باز است.
كاربرد درماني آنژيوپلاستي
در اين روش بادكنك يا بالون بسيار ظريفي به داخل رگهاي بدن فرستاده ميشود و با فشار بر ضايعهاي كه موجب تنگي رگ شده است باعث ايجاد شكاف شده و ميزان گرفتگي را به ميزان قابل توجهي كاهش مي دهد. گاه از حلقههاي ظـريـف و فنر مانندي استفاده ميشود كه مانع گرفتگي مجدد رگ ميشود.
استنت
استنت يك لوله مشبك و فنر مانند است كه در محل گرفتگي تعبيه ميشود تا از گرفتگي مجدد رگ جـلــوگـيــري كنـد و عمـومـا شـامـل دو نـوع دارويي (آغشته به ماده دارويي ضدپلاكتي) و غير دارويي است.
ليزر جايگزين بالون آنژيوپلاستي با ليزر، جايگزين مناسبي براي بالون است كه در دهه اخير توسعه يافته و يك روش مـفـيد براي بيماريهاي عروق كرونري است. اثر ليزر آنژيوپلاستي به عنوان يك روش تجربي تا مدت ها باقي ميماند و در برخي مراكز تحقيقاتي انجام ميشود. اين روش مشابه بالون آنژيوپلاستي است، با اين تفاوت كه كاتتر ليزر، برنده و تيز است و يك پروب فلزي يا يك كابل فيبر نوري دارد كه توسط يك دسته از پرتوهاي نوري، ضايعات چربي را كه در ديواره عروق كرونر رسوب كرده از بين ميبرد.
عوارض آنژيوگرافي و آنژيوپلاستي
بيمار ممكن است به ماده كنتراست واكنش حساسيتي نشان دهد.
خطر لخته شدن خون درون لوله كاتتر و انتقال آن به عروق و انسداد رگها
كاهش عملكرد كليهها در بيماران مبتلا به ديابت يا مشكل كليوي به دليل دفع ادراري ماده كنتراست
ممكن است آنژيوگرافي موفق به رفع گرفتگي نشود، حتي اگر توانست تنگي را برطرف كند امكان تنگي مجدد وجود دارد يا امكان دارد استنت در محل مناسب تعبيه نشده باشد.
به دليل استفاده از اشعه ايكس،در خانمها بايد تست بارداري انجام شده و عدم بارداري اطمينان حاصل شود (مقدار اشعه بي خطر به نظر ميرسد)
در آنژيوپلاستي مانند آنژيوگرافي عوارض كم و ناچيز است اما به ندرت اتفاق ميافتد كه كاتتر عروق را پاره كند و موجب خونريزي داخلي شود و نيز امكان دارد كاتتر قسمتي از ديواره داخلي عروق خوني را كنده و باعث انسداد شود.
دستگاه سيتي آنژيو
عـوارض دستگـاه سـي تـي آنـژيـو قطعـا بسيـار كمتـر از آنژيوگرافي است اما گاهي متخصصان قلب بدون توجه به اين مسئله براي بيمار آنژيوگرافي تجويز ميكنند و به صورت خودارجاعي خودشان انجام ميدهند. دستگاههاي كه به عنوان دستگاه سي تي آنـژيـو معـروف شدهاند در واقع دستگاههايي سي تي اسكن 64 اسلايس هستند كه ميتوانند علاوه بر اسكن قسمتهاي مختلف بدن از داخل رگ و عروق كرونر قلب هم تصويربرداري كنند.
تصـويـربـرداري ايـن دستگاهها بسيار دقيق است و عوارض آن به مراتب كمتر از دستگاههاي آنژيوگرافي است . ديگر لازم نيست وسيله تصويربرداري وارد رگ بيمار شود و مثل يك عكس ساده كليه با تزريق وريدي از جلوي آرنج ، تصويربرداري از عروق انجام ميشود و فرد مراجعه كننده بلافاصله ميتواند از روي تخت بلند شود و به خانه برود و هيچ عارضهاي ندارند. در حالي كه آنژيوگرافي بسيار دردناك است و فرد بيمار بايد عوارض زيادي را تحمل كند، هزينه سي تي آنژيو نيز در گرانترين مراكز خصوصي كمتر از نصف آنژيوگرافي است اما برخي متخصصان قلب براي اينكه سي تي آنژيو را متخصص راديولوژيست انجام ميدهد براي بيمار آنژيوگرافي تجويز ميكنند و به صورت خود ارجاعي خودشان اين كار را انجام ميدهند بدون اينكه هيچ مرجع ديگري بر لزوم اين كار نظارت داشته باشد. بحث خودارجاعي پزشكان در تمام كشورها يك بحث چالش برانگيز است و هيچ بعيد نيست كه منـافـع مـادي در تجـويز اين موارد دخيل باشد، نـمــيتــوان گـفــت كــل ايـن نـوع خـدمـات خـود ارجاعي ممنوع شود اما بايد قانونمند شود و يك گـروه مـتـخـصـص بـايـد ايـن موارد را تأييد كنند وگرنه ممكن است پزشك براي سود بيشتر به بيمار يا بيمه ضرر بزند. مسئله ديگر اين است كه تعداد دستگاههاي سي تي آنژيو در كشور كمتر از نياز كشور است، در زمان حاضر حدود 3تا 4دستگاه سي تي آنژيو در كشور وجود دارد كه برخي از آنها در بخش خصوصي است و براي رسيدن به اين هدف بايد در هر استان حداقل يك مركز سيتي آنژيو يا سي تي اسكن 64 اسلايس وجود داشته باشد.
مزاياي سي تي آنژيوگرافي
سي تي آنژيوگرافي قادر است تنگ شدن عروق خوني را به موقع تشخيص دهد و درنتيجه زمان كافي براي درمان وجود دارد.
سـي تـي آنـژيـوگرافي جزئيات آناتوميك دقيق تري از عروق خوني نسبت به MRI ميدهد.
محدوديتهاي آنژيوگرافي CT
در شـخـصـي كـه بـسـيـار چـاق اسـت تصاوير كيفيت بسيار خوبي نخواهند داشت.
در بـيـمـارانـي كـه بـيـمـاري كليوي پيشرفته يا ديابت شديد دارند نبايد انجام شود چون ماده حـاجـب مـيتـوانـد بـه عـمـلـكـرد كـلـيوي صدمه بيشتري بزند.
اگر بيماري، ضربان نامنظم قلب داشته باشد يا پلاك هاي متعدد كلسيمي در جدار رگ داشته باشد ممكن است CT آنژيوگرافي به سختي تفسير شود .
CT آنژيوگرام به اندازه آنژيوگرافي با كاتتر در عكسبرداري از عروق پيچ در پيچ قابل اطمينان نيست . به خصوص در شريانهاي كرونري در قلبي كه به سرعت در حركت است.
CT آنژيوگرافي براي ديدن عروق خوني در نقاط كليدي بدن استفاده ميشود كه شامل : مغز، كليهها، لگن، پاها، قلب گردن و شكم است.
پزشكان از روش سي تي آنژيو براي موارد زير استفاده ميكنند :
تشخيص بيماريها و آنوريسم (بزرگ شدن)آئورت و ساير رگ هاي بزرگ.
تشخيص تنگيها در رگهايي كه جريان خون را به مغز محدود ميكند و منجر به حمله مغزي ميشود.
تشخيص بيماريها در شريانهايي كه به سمت پاها ميروند و نازك شدهاند.
ديدن مسير رگهاي كليه براي پيوند كليه يا بيماريهاي رگ كليه.
صدمه را در شريانهاي گردن، سينه، شكم و لگن نشان ميدهد.
شريانهاي تغذيه كننده به تومور را قبل از جراحي ارزيابي ميكند.
شريانهاي ريوي را براي تشخيص آمبولي ريه بررسي ميكند.
سي.تي. آنژيو بهتر است يا آنژيوگرافي؟
مجله سیب سبز: آنژیوگرافی و سی. تی. آنژیوگرافی هردو روشهایی دقیق برای بررسی رگهای اصلي خون رسان (کرونر)قلب هستند. اما هزینه آنژیوگرافی که با عبور یک لوله باریک از رگ پا به قلب انجام میشود، تقریبا سه برابر هزینه سی.تی. آنژیوگرافی است که فقط با یک تزریق وریدی در دست انجام میشود. زمانی که صرف آنژیوگرافی میشود نیز چندین ساعت بیشتر از سی.تی.آنژیوگرافی است. پس چرا پزشکان متخصص قلب اکثرا آنژیوگرافی را پیشنهاد میکنند؟ فرق بین این 2 و معایب و مزایای هریک چیست؟
کاهش خطر با سی. تی.اسکن
امروزه با کمک سی. تی. اسکن، عروق قلب بدون نیاز به آنژیوگرافی بررسی میشوند و در اکثر موارد بیمارانی که مشکلات قلبی دارند تنگیهای احتمالی عروقشان با دقت بالا از این طریق قابل بررسی خواهد بود. به همین دلیل در بسیاری از مراکز دنیا میزان آنژیوگرافی تشخیصی بهشدت کاهش پیدا کرده است. با استفاده از سی. تی. اسکن میتوان نقشه تنگیهای عروق را به دست آورد و بعد تصمیم به انجام آنژیوپلاستی، بایپس عروقی و... گرفت. به این ترتیب میتوان خطرات احتمالی آنژیوگرافی غیرضروری را کاهش داد.
بررسی تنها با یک تزریق ساده
در سی. تی. آنژیو، ماده حاجب (مادهای برای افزایش کنتراست در پرتونگاری) با سرعت بالا در ورید دست تزریق میشود. سپس این ماده به قلب و بعد از آن به سایر ارگانهای بدن منتقل میشود. با در نظر گرفتن زمان ورود ماده حاجب به شریانهای ارگان مورد نظر از آن عکسبرداری میشود. برای مثال زمانی که ماده حاجب را به ورید دست تزریق میکنند حدود 10 ثانیه بعد دارو به قلب وارد و از آن خارج میشود. سپس حدود 20 ثانیه بعد وارد عروق شکم میشود و حدود 30 ثانیه بعد از آن به عروق پا میرود. قبلا برای تصویربرداری از شریان با دستگاه معمولی لازم بود بيمار را به اتاق آنژیوگرافی ببرند و شریان را در پا سوراخ کنند و این کار را انجام دهند. اما الان تنها با تزریق ماده حاجب در دست مثل سایر تزریقهای وریدی این کار را انجام میدهند. به این ترتیب نیاز به انجام یک آنژیوگرافی معمولی که کاري وقتگیر و سخت است، کنار گذاشته میشود.
بیمار 15 تا 20 دقیقه بعد مرخص میشود
بیمار بعد از انجام عکسبرداری در سی. تی. آنژیوگرافی میتواند 15 تا 20 دقیقه بعد مرخص شود و مشکلی نخواهد داشت. سی. تی. آنژیوگرافی عمل دردناکی نیست. فقط گاهیاوقات زمانی که ماده حاجب با سرعت داخل ورید تزریق میشود ممکن است ورید پاره شود و ماده زیر پوست برود که البته این اتفاق بسیار نادر است و سالی یک یا دو بار بیشتر رخ نمیدهد. هزینه سی. تی.آنژیوگرافی تقریبا یکسوم آنژیوگرافی است. البته سی. تی. آنژیوگرافی انواع مختلفی دارد برای مثال میتوان به سی. تی. آنژیوگرافی مغز، قلب، ریه و... اشاره کرد. هزینه آن بسته به نوع سی.تی. آنژیو و دولتی یا خصوصی بودن بیمارستان میتواند از 100 تا 600 هزار تومان متفاوت باشد. سی. تی. آنژیو توسط رادیولوژیستها در مراکز مختلف دولتی و خصوصی پیشرفته کشور از جمله بیمارستان امام خمینی انجام میشود. حداقل 10 تا 12 دستگاه خیلی خوب برای انجام سی. تی. آنژیو در ایران موجود است.
چه زمانی آنژیوگرافی به سی. تی. آنژیو ترجیح داده میشود؟
گاهیاوقات شک بالینی پزشک مبنی بر اینکه بيمار گرفتگی رگ دارد، زياد است. در چنین مواقعی از ابتدا بيمار آنژیوگرافی میشود. اما گاهیاوقات شک بالینی پزشک خیلی زیاد نیست. بنابراین سی. تی. آنژیو انجام میشود. در هر حال تکنیک سی. تی. آنژیو به اندازه آنژیوگرافی دقیق نیست. اگر احیانا سی. تی. آنژیوگرافی یک رگ تنگ را نشان بدهد این تنگی حتما باید با آنژیوگرافی تایید شود. یعنی اگر سی. تی. آنژيوگرافی نشان دهد رگ آنقدر تنگ است که نیاز به عمل جراحی دارد، جراح با گزارش سی. تی. آنژیو بيمار را به اتاق عمل نمیبرد. بلکه مجدد آنژیوگرافی انجام میدهد و با گزارش آنژیوگرافی او را جراحی میکند. بنابراین اگر شک بالینی پزشک در مورد گرفتگی رگ زیاد باشد انجام سی. تی. آنژیوگرافی در واقع تحمیل یک هزینه اضافی به بيمار خواهد بود.
آنژیوگرافی چگونه انجام میشود؟
برای انجام آنژیوگرافی، بیمار در بیمارستان بستری و در محل کشاله ران یک سوراخ کوچک ایجاد میشود. سپس یک لوله باریک از رگ پا به داخل رگهای قلب فرستاده میشود. بعد از آن، مواد مورد نظر (ماده حاجب) به درون لوله تزریق میشود و به رگهای قلب منتقل میشود. در این حین از رگها عکس گرفته میشود تا گرفتگی عروق، درصد تنگی و اینکه کدام رگ و کجای رگ تنگ است، مشخص شود.
آنژیوگرافی دردناک نیست!
در آنژیوگرافی موضع مورد نظر برای وارد کردن لوله ابتدا با تزریق ماده بیحسکننده گزیلوکائین (همان بیحسکنندهای که در دندانپزشکی استفاده میشود) بیحس میشود و بعد از آن دیگر بيمار دردی حس نخواهد کرد و متوجه حرکت لوله در رگ نمیشود. بعد از انجام آنژیوگرافی نیز بیمار همانجا در بیمارستان بستری میشود و یک کیسه شن سنگین روی موضعی که لوله وارد آن شده بود، قرار میدهند تا جلوی خونریزی شریان را بگیرند و شریان جوش بخورد. جوش خوردن شریان به سادگی جوش خوردن ورید نیست. بنابراین لازم است کیسه شن روی آن فشار بیاورد تا رگ در موضعی که سوراخ شده بود ترمیم شود. تقریبا زمانی معادل صبح تا عصر بیمار باید در این حالت باشد و راه نرود و استراحت کند. همیشه لازم نمیشود که بيمار شب را در بیمارستان سپری کند. فقط بیمارانی که احتمال عوارض برایشان زیاد است یک شب بستری میشوند. در واقع اگر بیمارستان تخت خالی داشته باشد سعی میکند همه بیماران را 24 ساعت نگه دارد اما مراکزی که خیلی شلوغ هستند، بیمارانی که خطر برایشان کمتر است و هوشیار هستند، صبح آنژیوگرافي شده و عصر مرخص میشوند؛ هیچ مشکلی هم برایشان ایجاد نمیشود.
تصميمگيري با پزشك است
یکی از مواردی که شک بالینی ایجاد میکند درد تیپیک قلبی است. این درد هنگام فعالیت ایجاد می شود. البته یکسری فاکتورهای خطر هم بر ایجاد این درد تاثیر گذارند. برای مثال اگر فرد دیابت یا فشار خون یا چربی خون بالا داشته باشد یا سیگار بکشد و در سنین میانسالی باشد و هنگام فعالیت مثلا بالا و پایین رفتن از پله احساس کند قفسه سینهاش درد میگیرد و با استراحت دردش فروکش میکند. در واقع دچار درد تیپیک قلبی شده است. چنین بیمارانی با احتمال 90 درصد بالاگرفتگی رگ دارند و انجام سی. تی. آنژیوگرافی برایشان یک تکنیک اضافه است و باید مستقیما آنژیوگرافی شوند. سی. تی. آنژیو زمانی کاربرد دارد که شک پزشک کم باشد و فقط بخواهد وجود مشکل قلبی را رد یا تائید کند. برای مثال اگر یک خانم جوان دچار دردی مبهم شده باشد و به فرض یک فاکتور خطر هم داشته باشد اما شک پزشک به گرفتگی رگ زیاد نباشد برای او سی. تی. آنژیوگرافی انجام میدهد. یا در مثالی دیگر اگر بيمار بخواهد یک جراحی غیر قلبی داشته باشد مثلا یک تومور قلبی داشته باشد اما هیچ فاکتور خطری برای گرفتگی رگ نداشته باشد میتواند سی. تی. آنژیوگرافی شود و اگر رگ سالم باشد جراح فقط آن تومور را بر میدارد.
آنژیوگرافی خطرناک نیست
عوارض و خطرات آنژیوگرافی بسیار کم است. مهمترین عارضه آن حساسیت به ماده حاجب است که آن هم احتمالش کم است. این حساسیت ممکن است خود را به صورت تهوع و استفراغ یا خارشهای پوستی نشان دهد یا در موراد خیلی شدیدتر ممکن است بيمار مانند هر حساسیت دیگری به شوک برود. البته این حالت بسیار نادر است و نباید ایجاد استرس کند. عارضه دیگر آنکه باز هم احتمالش کم است و بیشتر در کسانی دیده میشود که دیابتی هستند و مشکل کلیه دارند، نفروپاتی یا همان آسیب کلیه به دلیل تزریق ماده حاجب است.
البته پزشکان با تکنیکها و تمهیداتی که از قبل در نظر میگیرند از رخداد آن پیشگیری میکنند. از دیگر عوارض آنژیوگرافی میتوان به تهاجمی بودن تکنیک، آریتمیهای قلبی، مشکل در بند آمدن خون در قسمتی که میله از آن وارد شده، ایجاد فیستول شریان به ورید، تجمع خون یا کبودی یا هماتوم موضعی و... اشاره کرد که پزشکان با رعایت نکات خاصی از ایجاد آنها پیشگیری میکنند. در کل اگر بخواهیم آنژیوگرافی را با یک تکنیک تهاجمی مقایسه کنیم، عوارض آن بسیار کمتر است و نگرانکننده نیست. بیمار حین آنژیوگرافی به صورت مرتب مانیتور میشود یعنی فقط پزشک به تنهایی حضور ندارد و یک نفر دیگر مستقیما ضربان قلب بیمار را تحتنظر دارد و به محض ایجاد آریتمی، سریع میله را بیرون میکشد. همچنین اگر کسی زمینه آسم و آلرژی داشته باشد از قبل حتما به او داروی ضدحساسیت میدهند. اگر هم در بيمار همان لحظه حساسیت ايجاد كرده و تهوع و استفراغ کند، سریع همان موقع آمپولهای لازم برایش تزریق میشود. بنابراین جای نگرانی وجود ندارد.
بیماری کاوازاکی
بیماری کاوازاکی: علل، علائم، تشخیص و درمان کاوازاکی
بیماری کاوازاکی چیست؟
کاوازاکی یک بیماری نادر دوران کودکیست که عروق خونی را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم آن می توانند برای چند روز بسیار شدید باشند به گونه ای که حتی می توانند به شدت باعث نگرانی پدر و مادر کودک شوند. اما بعد از آن بسیاری از کودکان به زندگی طبیعی خود ادامه خواهند داد.
بیماری کاوازاکی می تواند به عروق کرونری قلب که خون را به عضلات قلب میرسانند آسیب وارد کند. بسیاری از کودکانی که تحت درمان قرار می گیرند بدون هیچ گونه عوارض طولانی مدتی بهبود می یابند. بعد از درمان کامل نیز، کودک شما باید برای چند هفته تا چند ماه تحت نظر پزشک باشد.
این بیماری در کودکان 1 تا 2 سال شایع تر است و در کودکان بالای 8 سال شیوع بسیار کمی دارد. این بیماری از کودکی به کودکی دیگر منتقل نمی شود (مسری نمی باشد).
علل بیماری کاوازاکی
محققان هنوز به درستی علت بروز این بیماری را نمی دانند. کاوازاکی اغلب در اواخر زمستان و اوایل بهار رخ می دهد.
علائم بیماری کاوازاکی
علائم بیماری کاوازاکی عباتند از:
- تبی که حداقل 5 روز طول می کشد.
- قرمزی چشم ها
- اختلالات پوستی
- ورم، قرمزی و ترک خوردن لب ها و زبان
- ورم و قرمزی دست ها و پاها
- ورم کردن غدد لنفاوی در گردن
با مشاهده علائم بیماری کاوازاکی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زود هنگام و اقدامات درمانی به موقع اغلب می تواند از بروز مشکلات بعدی پیشگیری کند.
تشخیص بیماری کاوازاکی
تشخیص بیماری کاوازاکی می تواند دشوار باشد زیرا که برای تشخیص این بیماری هیچ گونه آزمایشی وجود ندارد. اگر هر دو نشانه زیر در مورد کودک شما صدق کند ممکن است پزشک بیماری کودک شما را کاوازاکی تشخیص دهد:
- کودک شما برای بیش از 5 روز تب داشته باشد.
- کودک شما از 5 نشانه باقیمانده که در بالا ذکر شد، حداقل 4 مورد را داشته باشد.
کودک شما را تحت آزمایش های معمول آزمایشگاهی قرار می دهند. ممکن است پزشک به منظور تشخیص مشکلات قلبی برای کودک شما اکوکاردیوگرافی تجویز کند.
بعد از درمان کودک شما، پزشک قلب کودکتان را برای تشخیص مشکلات قلبیِ احتمالی معاینه می کند.
درمان بیماری کاوازاکی
درمان کاوازاکی در بیمارستان انجام می شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروی ایمونوگلوبولین (IVIG) که از طریق وریدی به بیمار تزریق می شود و باعث کاهش التهاب رگ های خونی می شود.
- آسپرین که به کاهش تب و درد کمک می کند و از خطر احتمالی لخته شدن خون کم می کند.
مصرف آسپرین معمولا در خانه و بعد از مرخص شدن از بیمارستان نیز باید ادامه داشته باشد. به یاد داشته باشید از مصرف خودسرانه هر دارویی از جمله آسپرین خودداری کنید. مصرف خودسرانه آسپرین ممکن است باعث بروز سندرم ری (Reye) شود لذا قبل از دادن آسپرین به کودکتان با پزشک مشورت کنید. اگر کودک شما در حین مصرف آسپرین در معرض ابتلا به بیماری آنفلوانزا و یا آبله مرغان قرار گرفت و یا به این بیماری ها مبتلا شد بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
ممکن است کودک شما خسته شود، گریه کند و یا پوست او برای مدت یک ماه و یا بیشتر خشک شود. سعی کنید کاری کنید که کودکتان بیش از حد خسته نشود. می توانید برای مرطوب نگه داشتن پوست انگشتان دست و پای کودکتان، از لوسیون های مخصوص کودکان استفاده کنید.
اگر کاوازاکی منجر به بروز مشکلات قلبی شود ممکن است مجبور به پیگیری ها و دریافت درمان های بیشتری باشید.
بیماری کاوازاکی تا چه حد می تواند خطرناک باشد؟
ممکن است تا زمانی که کودک شما سلامتی کامل خود را به دست بیاورد چند روزی طول بکشد اما بسیاری از کودکان مبتلا به کاوازاکی در نهایت به طور کامل و بدون هیچ مشکل طولانی مدتی درمان می شوند. تشخیص و درمان زودهنگام بسیار مهم است زیرا که دوره بیماری را کوتاه تر می کند و احتمال بروز مشکلات قلبی را کم می کند. انجام آزمایش های بعدی که پزشک برای کودکتان تجویز می کند می تواند به شما و پزشک کمک کند تا در مورد عدم بروز مشکلات قلبی دیگر مطمئن شوید.
برخی از کودکان با آسیب های عروق کرونری مواجه می شوند. ممکن است عروق بیش از حد بزرگ شوند و یک آنوریسم ( aneurysm ) را تشکیل دهند. و یا ممکن است که عروق باریک شوند و کودک در معرض خطر بروز لخته خون قرار گیرد. کودکی که با آسیب های عروق کرونری مواجه می شود، در سنین بزرگسالی بیشتر در معرض حمله قلبی قرار دارد.
مرجع تقلید شیعه
فهرست مراجع تقلید شیعه
فهرست مراجع تقلید شیعه، شامل مراجع عام و مشهور از سال ۳۲۹ قمری